Op 12 september vindt er een bijzondere gebeurtenis plaats in de Zoo
van Antwerpen. Op die dag zal Fana Michilsens, een van de studenten van
de Universiteit Antwerpen die tevens verbonden is met het CRC, haar
proefschrift verdedigen in de Zoo van Antwerpen. In de geschiedenis van
het CRC hebben al heel wat studenten hun doctoraatsproef afgelegd, maar
voor het eerst gebeurt dat nu in de Zoo zelf. Bovendien organiseert het
CRC samen met de UA een symposium over hoe primaten zich voortbewegen.
Voor haar doctoraat onderzocht Fana hoe siamangs op een zo
energie-efficiënt mogelijke manier kunnen armslingeren. Deze vraag is
niet nieuw: wetenschappers stelden al eerder vast dat de slingerbeweging
van (gibbons en) siamangs heel energiezuinig is, tenminste, als ze op
een rechte lijn voortbewegen. Maar tot nu toe hield niemand rekening met
het feit dat in hun natuurlijke omgeving boomtakken zich op
verschillende afstanden en hoogtes bevinden, en dat die takken meebuigen
en terugveren als er een siamang aan hangt. Met de onderzoeksopstelling
die speciaal voor het siamangverblijf in de Zoo Antwerpen ontwikkeld
werd, konden we onderzoeken of siamangs hun slingerbewegingen aan een
dergelijke complexe structuur aanpassen, en of het energie-verbruik dan
nog steeds zo efficiënt is. Siamangs blijken dat perfect te kunnen. Hun
krachtige armspieren worden gebruikt om de lichaamspositie en het
voortbewegingspatroon zodanig aan te passen aan de eigenschappen van de
structuur waar ze aan slingeren, dat de energie-uitwisseling zo hoog
mogelijk, en het energie-verlies zo laag mogelijk blijft.
Waarom doet het CRC een studie die in principe geen direct profijt
heeft voor de dieren in de zoo en de verzorging van siamangs? Wel,
simpelweg omdat ook puur wetenschappelijk onderzoek belangrijk is voor
het CRC. Zo leveren wij een kleine bijdrage aan het oplossen van
fundamenteel biologische vraagstukken die we nergens anders dan in de
zoo kunnen beantwoorden. Bovendien, hoe siamangs hun voortbeweging
aanpassen aan een meebewegende steunstructuur kan bijvoorbeeld ook
inzicht geven over hoe dieren in het algemeen omgaan met hun
leefomgeving en over hun aanpassingsvermogen wanneer er iets in dat
natuurlijke leefgebied verandert.
Fana verdedigt haar doctoraat op 12 september 2012 om 16h00 in de
Darwin Zaal van de Zoo Antwerpen. Voorafgaand aan de verdediging zal
vanaf 14h00 in dezelfde zaal een Engelstalig symposium plaats vinden,
getiteld ”Primates on the move” (zie het programma). Deelname is gratis.