vrijdag 21 november 2008

Strategie voor zoo-onderzoek

Wetenschappelijk onderzoek is één van de activiteiten waarmee de KMDA bijdraagt aan natuurbehoud en duurzaamheid. Onze onderzoeksstructuur en de huidige wetenschappelijke activiteiten worden gezien als een voorbeeld voor de dierentuingemeenschap. Een eerder dit jaar gepubliceerde onderzoeksstrategie voor dierentuinen is er op gericht om méér dierentuinen warm te maken voor het idee om zelf onderzoek te doen: Enerzijds met als doel op een wetenschappelijk verantwoorde manier de collecties te beheren (door bijvoorbeeld kweekprogramma’s te baseren op onderzoeksresultaten), anderzijds om door middel van onderzoek een bijdrage te leveren aan de bescherming van bedreigde dieren en hun natuurlijke omgeving.


Een toenemend aantal dierentuinen begint al voorzichtig met het verrichten van wetenschappelijk onderzoek in hun eigen dierenparken en in de natuur. Maar er zijn slechts enkele Europese dierentuinen die zoals de Zoo en Planckendael kunnen beschikken over een speciaal onderzoeksteam met een duidelijke strategie voor wetenschappelijk onderzoek én eigen onderzoeksprogramma's. Mogelijk komt daar snel verandering in met de onlangs verschenen “Research Strategy” van EAZA, de Europese vereniging van dierentuinen en aquaria. De boodschap in dit document is in grote lijnen dat dierentuinen respectabele wetenschappelijke instellingen kunnen zijn die met relatief eenvoudige middelen een wezenlijke bijdrage kunnen leveren aan natuurbehoud door middel van onderzoek. Eén van de belangrijkste overwegingen is dat de internationale zoogemeenschap wil proberen meer zoo’s te overtuigen van het nut en het potentieel van wetenschappelijk onderzoek in dierenparken en het belang daarvan voor de dieren in zoo’s én voor natuurbescherming.

Een meer op de praktijk gerichte doelstelling van de Research Strategy is om dierentuinen actief te helpen bij het opstarten en de verdere ontwikkeling van wetenschappelijk onderzoek in hun eigen tuin. Bovendien wil EAZA zo de samenwerking op wetenschappelijk vlak binnen de Europese zoogemeenschap, én met universiteiten en andere partners stimuleren. De medewerkers van ons eigen onderzoeksdepartement, het CRC, waren zeer nauw betrokken bij de ontwikkeling van deze onderzoeksstrategie, en zij zullen een centrale rol spelen bij de uitvoering van de strategie door advies en hulp te bieden aan andere dierentuinen waar nodig.



Zjef Pereboom